Zespół jelita nadwrażliwego – leczenie, co warto robić, a czego nie?

To wypróbuj:

  • jedz mniejsze posiłki w ciągu dnia, o regularnych porach,
  • staraj się usiąść i zjeść spokojnie,
  • dokładnie przeżuwaj każdy kęs posiłku.
     

Tego nie rób:

  • nie pomijaj posiłków,
  • nie jedz bardzo dużych porcji,
  • nie śpiesz się z jedzeniem,
  • nie jedz późno w nocy.
     

Jedzenie w stresie może zwiększać ryzyko nawrotów choroby, zatem unikanie stresujących sytuacji w okolicy pór posiłku też jest dobrym pomysłem1. Biorąc pod uwagę to co jesz, warto prowadzić dzienniczek, dzięki któremu zobaczysz, które pokarmy działają jak wyzwalacze dolegliwości i np. powodują zaparcia, a które biegunkę1.

Zespół jelita nadwrażliwego – czego nie jeść?

Przy zespole jelita nadwrażliwego warto unikać następujących pokarmów:

  • pokarmów o wysokiej zawartości glutenu2,
  • pokarmów o wysokiej zawartości węglowodanów ulegających fermentacji, tzw. FODMAPs4,
  • ostrych potraw2,
  • błonnika nierozpuszczalnego, np. otrębów3,
  • tłustych pokarmów2,
  • pokarmów powodujących wzdęcia3.

Nadwrażliwe jelita – co jeść?

Z kolei spożywanie większych ilości rozpuszczalnego błonnika pokarmowego może sprzyjać złagodzeniu objawów3.

Rozpuszczalny błonnik występuje w fasoli, owocach i owsie4. Jednakże spożywanie zbyt dużej ilości tego błonnika może powodować wzdęcia lub nawet zaostrzyć objawy zespołu jelita nadwrażliwego. Dlatego też najlepiej jest zwiększać dawkę stopniowo4. Zacznij od dodawania 2-3 gramów dziennie i obserwuj, jak się czujesz4.

Zespół jelita nadwrażliwego – leczenie domowe i wskazówki na łagodzenie objawów

Jest kilka innych rzeczy, które można zrobić, by lepiej radzić sobie z objawami, od aktywności fizycznej, przez picie odpowiedniej ilości wody, po ogólne techniki radzenia sobie ze stresem.

Wypróbuj następujące sposoby radzenia sobie z objawami i nawrotami zespołu jelita nadwrażliwego:

  • zadbaj o nawodnienie: pij odpowiednią ilości wody i unikaj wypijania dużych ilości alkoholu w krótkim czasie2,
  • uprawiaj aktywność fizyczną: nie każdy lubi ćwiczyć, ale regularne treningi mogą znacznie poprawić funkcjonowanie jelit5. Znajdź aktywność, która będzie sprawiać Ci przyjemność, wtedy łatwiej będzie przy niej wytrwać. Możesz spróbować spacerowania, jazdy na rowerze, pływania lub biegania6,
  • uprawiaj jogę - z badań wynika, że joga może być szczególnie pomocną formą aktywności fizycznej przy zespole jelita drażliwego, ponieważ pomaga ona przywrócić równowagę osi mózgowo-jelitowej, działa też relaksująco6,
  • postaraj się zredukować stres: może on przyczyniać się do nawrotów zespołu jelita drażliwego. Większy stres może wpływać na funkcjonowanie osi mózgowo-jelitowej i prowadzić do nawrotów. Zadbaj o zdrowy poziom stresu poprzez znajdowanie czasu dla siebie na to, co lubisz i co Cię relaksuje1.

Leki w zespole jelita nadwrażliwego

Ponieważ przyczyny zespołu jelita nadwrażliwego obejmują zarówno stres psychologiczny, jak i fizyczne problemy z jelitami, opcje leczenia zespołu jelita nadwrażliwego są zróżnicowane.

Zespół jelita nadwrażliwego – jak leczyć?

  • psychoterapia, w tym psychoterapia poznawczo-behawioralna, psychoterapia dynamiczna6, hipnoterapia oraz inne techniki relaksacyjne1
  • leki przeciwdepresyjne1,
  • leki na zaparcia lub biegunkę1,
  • leki rozkurczowe, które są przebadanymi i skutecznymi środkami w łagodzeniu objawów tej dolegliwości3,7. Można wesprzeć się lekiem bez recepty NO-SPA®8 (chlorowodorek drotaweryny), lekiem na skurczowe bóle brzucha, którego działanie polega na rozluźnianiu mięśni gładkich w ścianie jelita. Lek jest dostępny w dwóch wersjach: NO-SPA® 40 mg chlorowodorku drotaweryny oraz NO-SPA® MAX 80 mg chlorowodorku drotaweryny1
  • dostępny na receptę antybiotyk zawierający rifaksyminę9
  • naturalne substancje takie jak olejek z mięty pieprzowej, które rozluźniają mięśnie jelit1
  • makrogole9
    1. InformedHealth.org [Internet]. Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006-. Irritable bowel syndrome: What helps – and what doesn’t. 6 kwietnia 2006 r. [Zaktualizowano 10 października 2019 r.], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279415/, data dostępu: 11.07.2023.
    2. Cozma-Petruţ A, Loghin F, Miere D, Dumitraşcu DL. Diet in irritable bowel syndrome: What to recommend, not what to forbid to patients! World J Gastroenterol. 7 czerwca 2017 r.;23(21):3771–3783. doi: 10.3748/wjg.v23.i21.3771. PMID: 28638217; PMCID: PMC5467063.
    3. Fikree A, Byrne P. Management of functional gastrointestinal disorders. Clin Med (Lond). Styczeń 2021 r.;21(1):44–52. doi: 10.7861/clinmed.2020-0980. PMID: 33479067; PMCID: PMC7850201.
    4.  NIDDK, U.S. Department of Health and Human Services, Eating, Diet, & Nutrition for Irritable Bowel Syndrome, https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/irritable-bowel-syndrome/eating-diet-nutrition, data dostępu: 11.07.2023.
    5. Patel N, Shackelford K. Irritable Bowel Syndrome. [Zaktualizowano 4 lipca 2022 r.]. W: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; styczeń 2022 r., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534810/, data dostępu: 11.07.2023.
    6. Cangemi DJ, Lacy BE. Management of irritable bowel syndrome with diarrhea: a review of nonpharmacological and pharmacological interventions. Therap Adv Gastroenterol. 4 października 2019 r.;12:1756284819878950. doi: 10.1177/1756284819878950. PMID: 31632456; PMCID: PMC6778998.
    7. Ford AC, Talley NJ, Spiegel BM, et al. Effect of fibre, antispasmodics, and peppermint oil in the treatment of irritable bowel syndrome: systematic review and meta–analysis. BMJ 2008;337:a2313.
    8. ChPL NOSPA 40 mg 08.2023, CHPL NOSPA MAX 80 mg, 08.2023
    9. Pietrzak A i wsp. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne w zespole jelita nadwrażliwego. Gastroenterology Review 2018; 13 (4)


    MAT-PL-2301943-1.0-08/2023